Z uwagi na sytuację występowania koronawirusa na terenie kraju oraz związanymi z tym zagrożeniami epidemiologicznymi Prezydium Zarządu Głównego podjęło uchwałę nr 125/24/2020 z dnia 10 marca 2020 r. w sprawie podjęcia prewencyjnych działań ze względu na zagrożenie epidemiologiczne rozprzestrzeniania się koronawirusa COVID-19.

Uchwała opublikowana jest m.in. na stronie internetowej Związku pod poniżej podanym adresem.
http://www.zosprp.pl/?q=content/uchwala-prezydium-zg-zosp-rp-w-sprawie-d…

Uchwała rekomenduje OSP w okresie zagrożenia epidemiologicznego rozprzestrzeniania się koronawirusa COVID-19 powstrzymanie się od organizowania wszelkich imprez masowych, konkursów, turniejów, obozów, zawodów sportowo-pożarniczych, wydarzeń kulturalnych itp.

W zakresie rekomendacji jest także poddanie ocenie przez władze OSP zasadności zwoływania w tym okresie walnych zebrań członków OSP. Władze Związku sugerują, by zarządy poszczególnych OSP, w których nie odbyły się dotąd sprawozdawcze walne zebrania członków, po dokonaniu oceny zagrożenia epidemiologicznego na terenie ich gminy (powiatu), podjęły decyzje co do terminów zwołania tych zebrań.

Najpierw należy dokonać analizy treści statutu konkretnej OSP i usta-lić, czy statut wskazuje na końcowy termin, w którym powinny odbyć się walne zebrania sprawozdawcze. Jeżeli nie, a określony termin walnego ze-brania wynikał z wypracowanego w OSP zwyczaju, wskazane byłoby prze-sunięcie jego terminu, ale co do zasady nie później niż do 30 czerwca 2020 r. (wniosek m.in. z treści przepisów ustawy o rachunkowości). Autor informacji nie zakłada, iż okres zagrożenia epidemiologicznego koronawirusem utrzyma się do połowy roku.

Jeżeli w statucie wskazany jest konkretny (wcześniejszy) termin odbycia walnego zebrania sprawozdawczego (np. 31 marca), a zagrożenie epidemiologiczne na danym terenie jest znaczące, wskazane jest przesunięcie terminu odbycia walnego zebrania na później, mimo że działanie takie naruszy przepisy statutu.

Powszechnie akceptowany w nauce prawa i orzecznictwie sądów cywilnoprawny charakter stosunków stowarzyszenia przyjmuje, że statut stowarzyszenia jest umową cywilnoprawną zawieraną pomiędzy stowarzyszeniem a jego członkami, a także między członkami stowarzyszenia. Tak więc przy interpretacji zapisów statutowych OSP należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego.

Stan zagrożenia epidemią może być traktowany jako przejaw siły wyższej. Pojęcie siły wyższej nie zostało w prawie polskim unormowane. Ustawodawca pozostawił jego określenie doktrynie i orzecznictwu. Podstawowe koncepcje teoretyczne siły wyższej zostały rozwinięte na tle prawa zobowiązań, przy rozważaniu siły wyższej jako przyczyny usprawiedliwiającej niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania. Spośród dwóch głównych teorii, obiektywnej i subiektywnej, w doktrynie i judykaturze polskiej przewagę zdobyli zwolennicy teorii obiektywnej, wykazujący wszakże dość silne dążenia do ujęć kompromisowych. Siłę wyższą ujmuje się zatem jako zjawisko zewnętrzne, nieuchronne, którego nie można było przewidzieć, ani mu się przeciwstawić.

Stąd też przesunięcie terminu zwołania walnego zebrania członków poza termin określony w statucie z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne na termin po ustaniu tego zagrożenia będzie prawnie uzasadniony.

Jednocześnie należy uznać za niedopuszczalne przesuwanie terminów walnych zebrań sprawozdawczych OSP na 2021 r. powołując się na obecnie istniejące zagrożenie epidemią. Autor niniejszej informacji nie przyjmuje, że obecny stan zagrożenia utrzyma się przez cały rok.